Natuurpunt Velpe-Mene
Jaaroverzicht 2017
Bij de korte terugblik 2017 en toch enkele punten vooraf:
-
Recordbedrag giften voor de aankoop van natuurgebieden in Velpe-Mene:
Ook dit jaar is er binnen de Afdeling hard gewerkt aan de restfinanciering voor de aankoop van natuurgebieden binnen Velpe-Mene. Op het einde van 2017 konden we voor alle projecten samen binnen de afdeling niet minder dan een bedrag van € 42 969,52 realiseren. Dank aan alle donateurs, kernen, organisatoren van activiteiten en gidsen van geleide bezoeken in de reservaten voor de medewerking. Dit is na 2014 een record bedrag. (2016: € 24713,67; 2015: € 32 833,50 en 2014: € 52 278,08) . Hierin is ook de succesvolle actie 100op100 opgenomen wat een bedrag opleverde van niet minder dan € 11 275,57 voor de verdere uitbouw van het reservaat Mene-Jordaan. De Mene-Jordaan is met zijn 106,5 ha het grootste reservaat binnen onze afdeling. Bijzondere dank aan Patrick en Filip voor deze Actie. Ook werd medegewerkt aan de Feondsenwerving voor Aronsthoek in Geetbets. Voor de restfinanciering van de aankopen in Aronsthoek werd daarbovenop in 2017 via individuele giften een bedrag gerealiseerd van € 12314 via 83 individuele giften. In de afdeling werd sinds 1994 een netwerk van niet minder 522 ha natuurreservaat in 19 projecten uitgebouwd. Als we dit verder willen uitbouwen is het absoluut nodig dat we verder werken aan de restfinanciering voor deze aankopen.
Succesvolle campagne 100op100
voor het project Mene-Jordaan
-
Ledenwerving:
Op 31 december 2017 hadden we met Natuurpunt Velpe-Mene 1546 leden. Door de afdeling werden in 2017 er rechtstreeks 31 leden direct geworven. Eind december 2016 waren er 1454 leden. Dat is een aangroei van niet minder dan 92 leden of 6,33% ledengroei op jaarbasis.
Daarom nog een oproep: je kunt de aankoop van natuurgebieden in Velpe Mene mee mogelijk maken door een gift op rekening BE 56 2930 2120 7588 van Natuurpunt Beheer in Mechelen.Met vermelding project 3997 velpe-mene. Giften vanaf € 40 geven recht op een fiscaal attest.
6,33% ledengroei in 2017. ledenwerving:
zeer efficiënt op de activiteiten en duidelijk signaal
In een tijd dat vele organisaties kampen met een terugval van de ledentallen is dit toch een belangrijk signaal. Het is duidelijk dat de ledenwerving en - aangroei van leden opnieuw boomt en een uiting is van het belang die de brede samenleving opbrengt voor het werk van de vereniging.
Algemene Terugblik 2017
- Het ging in 2017 goed met Natuurpunt, met de afdeling, met de natuur in de beheerde gebieden maar minder goed met natuur en landschap daarbuiten. Mondiaal kwamen er ook in 2017 1800 soorten bij op de rode lijst om een aantal van 25800 te bereiken. We zitten daarmee in een door de mens veroorzaakte uitstervingsgolf die zijn gelijke niet kent sinds de uitstervingsgolf van de Dinosaurussen. In de afdeling stelden we vast dat nog steeds taluds van holle wegen gewoon doodgespoten worden, dat graslanden ook in VEN gebied ontwaterd en doorgreppeld worden of opgehoogd.
Mei 2017: illegaal gegraven gracht in VEN/natuurgebied
in vallei van de Fonteinbeek. Inmiddels terug gedicht.
Dat de akkervogels zoals grauwe gors op uitsterven na verdwenen zijn. Het landschap buiten de natuurgebieden is een biologische woestijn onder invloed van vermesting en een onzichtbaar deken met nevel van neonicotoïden, waardoor zelfs in de aangrenzende beheerde natuurgebieden het landplanton van vliegende insecten op 20 jaar met 75% verminderd is in biomassa.
- Het jaar 2017 van de afdeling stond daarnaast buiten het klassieke natuurbeheer, dat volledig op kruissnelheid werkt, volledig in het teken van onze bekommernis rond de ruilverkaveling, het behoud van landwegen en kasseiwegen, rond het beheer van holle wegen en holle wegen en taluds ook met hooghout en bosontwikkeling, rond robuuste valleisystemen en het behoud van vochtige graslanden en tegen de doorgreppeling of ophoging daarvan.
Natuurontwikkeling in Mene-Jordaan
Ook de sensibilisatie campagne 100op100 was een bijzonder punt in 2017.
- In onze beheerde natuurgebieden deden de orchideeën en zeldzaamheden zoals moeraszoutgras, vlozegge, addertong enz het goed. Een ander positieve ontwikkeling is deze van de graslanden naar natuurgraslanden die snel gaat: de wasplatengemeenschappen met soorten van permanent en oud onbemest grasland ontwikkelen zich zowel in Rosdel, Mene-Jordaan, Hazenberg, Rozendaalbeek en Paddenpoel. De wasplaten zijn de orchideeën onder de paddenstoelen die een indicator zijn voor goede milieu-omstandigheden en goed beheer. Bij de agrarische graslanden zijn quasi nergens nog wasplatengraslanden te vinden.
- De reservatenwerkgroep kwam 5 keer bij elkaar in de Gors. De aangroei van de natuurgebieden in Blauwschuurbroek (0,6 ha akker), Zeyp (0,26 ha bos en 0,46 ha hooiland), Koebos (0,7 ha vijver) leverde een totale oppervlakte van 522 ha beheerd natuurgebied op. Grote inrichtingswerken ware er zowel in Paddepoel met de aanleg van een hele reeks poelen, herstel van dijk voor de vernatting als in het park Meldertbos met het herstel van de historische vijver. In 2017 werd ook gestart met hooilandbeheer in het herstelde deel van Zwarte Bos. De beheerondersteuning door de vrijwilligesweekploeg met Esther was aanzienlijk met meer dan 976 uren.
Papegaaizwammetje: wasplatengrasland in
de ontwikkelde graslanden Hazenberg,
Rozendaalbeekvallei-Velpevallei, Hoegaardse valleien
- De gebieden waar ze voor komen zijn allemaal gebieden die door NP Velpe Mene door veel inzet konden omgezet worden naar natuurgebied.
Het beheer in de verschillende reservaten werd volgens beheerplan uitgevoerd. De professionele ploeg werkte echt fantastisch maar ook de vrijwilligerswerkdagen waren echt een succes. Er is trouwens een voorbeeldige samenwerking tussen de professionele ploeg en de vrijwilligerswerkdagen. Niet minder dan 34 weekend-werkdagen en steeds een hele ploeg aanwezigen van minimum 7 tot werkdagen met meer dan 30 deelnemers.
Daarnaast moet ook de vrijwilligersploeg die een halve dag in de week onder inpuls van Esther aan natuurbeheer in de reservaten doet.
De toekomst voor het vrijwillig natuurbeheer
- De cursus Natuur.gebieden was een succes. Er is weer water in de vijver van Meldertbos. In de Vroente komt de Zilverreiger en overwinterende watersnippen op de plassen en in de vernatting.
- Een reeks erkenningsdossiers met het bijhorende beheerplan werden ingediend: Uitbreiding Blauwschuurbroek, Uitbreiding Molensteen-Hazenberg, Uitbreiding Brongebieden Vossel, Uitbreiding Brongebieden Pellenberg, Uitbreiding Paddenpoel. Hierbij een vaststelling: hoe onbegrijpelijk ook: wat evident lijkt is het niet: zelfs voor het graslandbeheer samen met boeren in een natuurbeheerplan is een positief advies van de gemeenten niet evident..... Er werd een beheerplan erfgoed voor het kasteel en kasteelpark van Meldert uitgewerkt.
- De focusactiviteiten binnen de afdeling kende een grote opkomst met de straffe kost als uitschieter van 140 deelnemers, maar ook bij andere focusactiviteiten (vuurvliegjes, open deur snoekengracht, Hagelands ontbijt, verborgen parels in Korbeek-Lo en Opvelp) waren 60 à 80 deelnemers eerder regel dan uitzondering. Een hele vrijwilligersploeg gaf inhoud aan het landschapscentrum De Gors als ontmoetingsruimte voor de teams vrijwillig natuurbeheer, natuurstudie en -beleving en als startplaats voor natuurwandelingen in de Rozendaalbeek- en Velpevallei.
De regionale uitstappen met de beheerteams (Wijngaardberg en Tiendeberg) waren een succes.
140 deelnemers op de straffe kost 2017
- De werkgroep Natuur en Erfgoed heeft haar vaste plaats verworven. We verwelkomden ook in 2017 de start van de Natuurpunt expeditie en verzorgden het ontbijt voor de startende ploegen. We werken mee aan de Walk for Nature in Linter en aan het thema ‘Robuuste valleisystemen’. Het waterbeheer is een permanent opvolgingspunt.
- De ruilverkaveling Willebringen is nu ook zichtbaar op het terrein met echte landschapspijn door de verharding van zovele onverharde landwegen. Bij de verschillende openbare onderzoeken werden bezwaren ingediend en toch ook nog bijstellingen bekomen. Een balsem op deze landschapspijn is dat er toch ook op verschillende plaatsen kasseistroken aangelegd werden en dat de betonstroken bij de strokenwegen terug herleidt werden tot 2 maal 1,1 m breedte ipv 1,2 m beton en 1 m onverhard ertussen ipv de 60 cm. Ook in het Ruilverkavelingslandschap maakt NP Velpe-Mene het verschil.
Toch ook mooie nieuwe kasseiwegen in de
ruilverkaveling Willebringen:
schril contrast met de betonwegen en balsem
op de wonde van de landschapspijn
Bij het voorlaatste openbaar onderzoek werd voorgesteld om een reeks wegen zoals Heideken en Braamakker niet te verharden. Voor alle wegen en bufferstroken werd een afpaling tegen inploeging zoals succesvol toegepast voor een reeks wandelpaden in de Ruilverkaveling Vissenaken voorgesteld ( de zgn Vissenakertjes). De ruilverkaveling zal een permanent aandachtspunt blijven om ook in deze ruilverkaveling robuuste natuurgebieden te realiseren: Uitbreiding Aardgat, Zegelveld/Wijtbroek, Mene-Jordaan/Pertseveld/Willebringenbos, Meldertbos/Keulen, Hazenberg/Molensteen, Snoekengracht/Koutemveld.
- We waren aanwezig zowel in het RL Landschap Dijleland als Zuid Hageland. We werkten een visie uit rond het beheer van holle wegen en volgen het strategisch project Gete en het Strategisch project Molenbeekvallei op.
Perspectief 2018
- De NP Afdeling draait op kruissnelheid met een jaarprogramma van niet minder dan 25 grote publieksactiviteiten en 31 werkdagen. Dit programma van de grote publieksactiviteiten is afgestemd met NPOB waardoor ongeveer elke week een kwalitatieve grote publieksactiviteit kan worden aangeboden in de streek. Naast de 31 geplande werkdagen wordt in 2018 ook verbroederingswerkdagen met de teams van andere afdelingen voorzien. De weekploeg van vrijwilligers zet onverminderd haar werking voort met een halve weekdag buiten de broedperiode.
- Met een vrijwilligersploeg wordt gewerkt aan de verdere uitbouw van het Landschapscentrum De Gors te Vissenaken dat vanaf het voorjaar voor heel het lente en zomerseizoen elke zondagnamiddag zal open zijn en dienen als vertrekpunt voor wandelingen in de Rozendaalbeek- en Velpevallei.
- Natuur, Natuurgebieden en natuurbeleid op gemeentelijk niveau zullen aan de orde komen. Met elke kern zal bekeken worden hoe een impuls kan gegeven worden aan het gemeentelijk natuur- en milieubeleid. We zullen zeer prominent aanwezig zijn in elk van onze gemeenten en het gemeentelijk natuurbeleid in de kijker stellen. We zullen de betontop en een goede ruimtelijke ordening op gemeentelijk vlak aan de orde stellen.
- Verdere uitbouw van het netwerk van beheerde natuurgebieden. Ook bij de gemeentelijke werking zal hier aandacht aan besteed worden.
- Opvolging van de Ruilverkaveling Willebringen met 3 grote bekommernissen:
- behoud van zoveel mogelijk onverharde wegen en landschappelijke inpassing van de landwegen,
- de realisatie van de natuurcomplexen die opgenomen zijn in het goedgekeurd structuurplan nl Complex Aardgat, Complex Zegelberg, Complex Mene-Jordaan- Pertseveld-Willebringenbos, Complex Hazenberg-Molensteen en Complex Snoekenveld-Kop van Koutemveld
- zo weinig mogelijk ingrepen en versterking van de landschapsecologische infrastructuur met holle wegen, bermen, graften en stroken in de rest van het landschap.
- medewerking aan de NPOB campagne: Robuuste valleisystemen met activiteiten in de Bierbeekse vallei, Velpevallei en Mene-Jordaan.
- Versterking van de opgezette erfgoedwerking. Op zondag 22 april organiseren we de erfgoeddag in Kasteel Meldert en Meldertbos.
- Aandacht voor aantrekken van nieuwe vrijwilligers, voor de leden- en fondsenwerving.
Je kunt de werking volgen en opvolgen op de FB pagina van Natuurpunt Velpe-Mene?. Voor een foto-overzicht 2017 met ondertitels per foto zie: Facebook